လက်ရှိကမ္ဘာကြီးဟာ ဘက်ပေါင်းစုံကနေ ဝေဒနာပေါင်းစုံကို ခံစားနေရတဲ့ အချိန်ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ စစ်ရေးကဲ့သို့ တစ်ခုနဲ့တစ်ခု ချိတ်ဆက်နေတဲ့ ကဏ္ဍအသီးသီးဟာ ဘယ်နေရာကမှ ငြိမ်းချမ်းစွာ တိုးတက်နေတယ်ဆိုတာမရှိပါဘူး။
ဒါတွေအားလုံး ဘယ်သူ့ကြောင့်ဖြစ်တယ်ရယ်လို့တော့ မပြောလိုပေမယ့် ဘာကြောင့်ဖြစ်တယ်ဆိုတာကိုတော့ ဂဃနဏသိထားဖို့ လိုအပ်ပါလိမ့်မယ်။ အခြေခံအကျဆုံး အကြောင်းရင်းကို ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေကြားမှာ တစ်ဖက်နဲ့ တစ်ဖက် အနိုင်ရလိုမှုနဲ့ပြိုင်ဆိုင်မှုတွေကနေ အခုလိုမျိုး အကျိုးဆက်ကိုဖြစ်ပေါ်လာစေတာပါ။
အခုလတ်တလောဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ပဋိပက္ခတွေ၊ မသေချာမရေရာမှုတွေ၊ စိုးရိမ်ထိတ်လန့်နေရမှုတွေ ချုပ်ငြိမ်းပြီး ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အရှိန်အဟုန်နဲ့ ထိုးတက်သွားဖို့ဆိုရင်တော့ ရုရှားနိုင်ငံအပေါ်ချမှတ်ထားတဲ့ အရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေကို ရုပ်သိမ်းပြီး ယူကရိန်းပဋိပက္ခ အဆုံးသတ်သွားဖို့ပဲလိုပါတယ်။
“လူအနည်းစုတွေးထင်ထားတဲ့အတိုင်းပါပဲ။ ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြီးပြီးဆုံးကာ အရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေ ဖယ်ရှားလိုက်ရင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ထိုးတက်သွားမှာပါ” လို့ ပြောလာသူကတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံ ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ်မှ အထက်လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်း ရစ်ချတ် ဘလက်ပါပဲ။
“ဒီလိုသာဖြစ်သွားရင် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ နိုင်ငံတွေအားလုံး ချမ်းသာကြွယ်ဝပြီး ငွေကြေးဖောင်းပွမှုလည်း ကျဆင်းသွားမှာပါ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် ရုရှားနိုင်ငံက သဘာဝသယံဇာတ အမြောက်အမြားကို အလျှံပယ်တင်ပို့နေတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်တဲ့အတွက်ပါပဲ။ ဒါ့အပြင်သူဟာ ဂျုံ၊ ဓာတ်မြေသြဇာနဲ့ များပြားလှစွာသော သဘာဝဓာတ်ငွေ့တွေကိုတင်ပို့တဲ့နေရာမှာ ကမ္ဘာ့ထိပ်ဆုံးနိုင်ငံဖြစ်နေပါ တယ်။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့ စက်သုံးဆီ၊ အလူမီနီယံ၊ တိုက်တေနီယံနဲ့ ရွှေလိုမျိုး သယံဇာတတွေကိုတင်ပို့တဲ့နေရာမှာ ကမ္ဘာ့ ထိပ်တန်း နိုင်ငံဖြစ်နေပါသေးတယ်။”
ဥရောပတိုက်မှာရှိတဲ့ စက်မှုလုပ်ငန်းတွေ၊ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းတွေ၊ အများပြည်သူသယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေးအတွက် ဘတ်စကား တွေ၊ ကုန်တင်ကားတွေ လည်ပတ်ပြေးဆွဲဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့ ဒီဇယ်စွမ်းအင်ထက်ဝက်ခန့်ကို ရုရှားနိုင်ငံကနေသာ တင်သွင်းနေရ တာပါ။ ဒါ့အပြင် ရုရှားနိုင်ငံကတင်ပို့တဲ့ စားနပ်ရိက္ခာတွေက ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာ ဈေးကွက်အပေါ် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ သက်ရောက်မှုရှိတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ရုရှားအပေါ် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေ ချမှတ်ထားတာကြောင့် ကမ္ဘာ့စားနပ် ရိက္ခာဈေးကွက်မှာ လိုအပ်ချက်များစွာ ရှိနေပါသေးတယ်။
စီးပွားရေးသဘောသဘာဝအရ ရောင်းလိုအားနည်းရင် ဈေးနှုန်းတက်တာထုံးစံပဲမို့ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေမြင့်တက်မှုနဲ့ ငွေကြေး ဖောင်းပွမှု ကလည်း ကျွဲကူးရေပါ ဆိုသလိုပါလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး တိုးတက်စေဖို့အတွက် အခြေခံအကျဆုံး အချက်တစ်ချက်က ရုရှားနဲ့ဥရောပကြားမှာ ကုန်သွယ်ရေး ပြန်လည်စတင်ဖို့နဲ့ ရှေ့ဆက်လှမ်းဖို့ဖြစ်ပြီး ဒီအချက်ကအလွန်ပဲအရေးကြီးပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ဒီလိုဖြစ်ဖို့ဆိုရင် ဥရောပသမဂ္ဂအနေနဲ့ ရုရှားအပေါ်ချမှတ်ထားတဲ့ အရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေကို ဦးစွာဖယ်ရှားပေးရမှာပါ။ ဒီလိုဖယ်ရှားပေးဖို့ ဆိုရာမှာတော့ သူတို့ရဲ့ဆန္ဒတစ်ခုတည်းနဲ့ မလုံလောက်ပါဘူး။ အမေရိကန်ရဲ့လိုလားချက်က အဓိကကျတဲ့ အခန်းကဏ္ဍ ကနေ ပါဝင်နေပါတယ်။ ယူကရိန်းစစ်ရေး ပဋိပက္ခပြီးဆုံးဖို့ဆိုတဲ့နေရာမှာလည်း ယူကရိန်းအစိုးရရဲ့ ခိုင်မာတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် လိုအပ်ပြန်တာကို တွေ့ရပါတယ်။
ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခစတင်ဖြစ်ပွားပြီးနောက် နှစ်လအကြာမှာ နှစ်နိုင်ငံစလုံးက ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွေကို ကျင်းပတာ ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိတော့မယ့်အထိ တိုးတက်လာခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်တစ်ယောက် ယူကရိန်း နိုင်ငံကို ရုတ်တရက်ရောက်ရှိလာပြီး ယူကရိန်း အနေနဲ့ ရုရှားနဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးမယူဘဲ စစ်ကိုသာဆက်တိုက်ဖို့ ညွှန်ကြားသွားပါတယ်။ ဒီအခြေအနေကို ကြည့်ရင်လည်း ယူကရိန်းနိုင်ငံဟာ ပြည်ပသြဇာခံဘဝကို ရောက်မှန်းမသိရောက်သွားတာ အတိုင်းသားမြင် တွေ့ နေရပါတယ်။
တစ်ဖက်မှာတော့ ရုရှားနိုင်ငံက ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးဖို့ဆိုရင် အချိန်မရွေးလာခဲ့ပါ။ တံခါးဖွင့်ထားပါတယ်လို့ အစကတည်းက ပြောထားပြီးသားပါ။ ဒါကြောင့် ယူကရိန်းစစ်ရေး ပဋိပက္ခအဆုံးသတ်ဖို့အတွက် ယူကရိန်းဘက်က ခိုင်မာတဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်သာ လိုအပ်တယ် လို့ဆိုရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်လို့များ အခုအမေရိကန်နိုင်ငံမှာကျင်းပပြီးစီးသွားတဲ့ အစိုးရသက်တမ်းဝက် လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရီပတ်ဘလစ်ကန်အမတ်တွေက အောက်လွှတ်တော်ကို ထိန်းချုပ်သွားနိုင်ပြီဆိုရင် ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ရေး ပဋိပက္ခက ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းကြောင်းဆီဦးတည်သွားနိုင်ပါတယ်လို့ ရစ်ချတ်ဘလက်ကပြောထားပါတယ်။
“ရီပတ်ဘလစ်ကန်တွေသာ မဲအများဆုံးနဲ့အနိုင်ရသွားပြီဆိုရင် သူတို့က အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌကို ရွေးချယ်ပါလိမ့်မယ်။ လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌက ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး အာဏာအပြည့်အဝရှိပြီး သက်ဆိုင်ရာလွှတ်တော် ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ အသီးသီး ကိုလည်း ရွေးချယ်ခန့်အပ်ပါလိမ့်မယ်” လို့ ရစ်ချက်ဘလက်က ဆက်ပြောပါတယ်။
လက်ရှိမှာတော့ အမေရိကန်အစိုးရ သက်တမ်းဝက်လွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲကနေ တိကျတဲ့အဖြေရလဒ် မထွက်လာသေးပါဘူး။ လွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကလည်း ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေအပေါ် အနည်းနဲ့အများဆိုသလို ရိုက်ခတ်မှုတွေရှိလာမှာပါ။ ဒါကြောင့် ပြောရမယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ထိုးတက်သွားဖို့ဆိုတာက ရုရှားအပေါ်ချမှတ်ထားတဲ့ အရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေကို ဖယ်ရှားပြီး ရုရှား-ယူကရိန်းပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်စေပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိမှသာဖြစ်မယ်ဆိုတာ အထင်အရှားဖြစ်နေပါတော့တယ်။
Ref: Sputnik
ထက်မြတ်
No comments:
Post a Comment